Şubat 2023’te yaşanan deneyimler, sürdürülebilir afet yönetimi ve
afete duyarlı mekansal planlama ve tasarım çalışmalarının dirençli
kentler yaratabilmek için kritik role sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Bu çalışma mekansal planlama ve tasarım disiplinlerinden biri olan
peyzaj mimarlığı bağlamında, yüksek deprem tehlikesi altında bulunan ama
aynı zamanda hızla değişen-gelişen, değişirken de açık-yeşil alanlarını
yitiren İstanbul kenti için yeni bir yaklaşım geliştirmeyi
hedeflemektedir.
İstanbul kentinde farklı işlevlere sahip kentin
içerisine dağılmış çok sayıda kampüs alanı bulunmaktadır. Kampüs
açık-yeşil alanlarının afete duyarlı şekilde planlanıp tasarlanması
durumunda, kentsel ölçekte bir kampüs ağ sisteminden bahsetmek mümkün
olabilecektir. Bu çalışma, kentsel ölçekten, kampüs kümelenme ölçeğine
ve İTÜ Ayazağa Yerleşkesine varan 3 ölçekli bir kurguda afete duyarlı
kampüs açık- yeşil alan planlaması ve tasarımını ele almaktadır.
Belirlenen temel amaç, İTÜ Ayazağa Yerleşkesi için Afete Duyarlı Peyzaj
Planlama ve Tasarım Rehber Önerisinin Geliştirilmesidir. Çalışmanın alt
amaçları; “İstanbul kentinin kampüsler bağlamında afet yönetimine dair
potansiyelinin ortaya koyulması”, “İTÜ Ayazağa Yerleşkesinin Kentsel
Kampüs Kümelenme sistemi içerisindeki potansiyelinin saptanması” ve “İTÜ
Ayazağa Yerleşkesi için afete duyarlı peyzaj planlaması ve tasarımına
yön verecek parametrelerin - yöntemlerin ortaya koyulmasıdır”.
Bu
amaçlar çerçevesinde, CBS teknolojisi, uzman anketleri, Çok Kriterli
Karar Verme Süreçleri (ANP ve Basit Toplamlı Ağırlıklandırma) ve
Uygunluk Analizlerinden yararlanılarak kampüs ölçeğindeki çalışmalara
inilmekte, afete duyarlı açık-yeşil alan tipolojileri belirlenerek
ilgili tasarım yaklaşım ve stratejileri geliştirilmektedir.
Ülkemizde
kampüs açık yeşil alanlarını afet yönetim sistemine entegre eden bir
rehber çalışması bulunmamaktadır. Bu bağlamda, proje sadece İTÜ Ayazağa
Kampüsü ve İstanbul Kenti için değil, deprem tehlikesi altında bulunan
diğer kentler ve kampüsler için de dirençliliğin temininde fayda
sağlayacaktır.